บางครั้ง .. ไม่ใช่แค่หูที่หลอกเรา .. ‘ดวงตา’ เราเองก็เล่นกลได้
.
บทความนี้ตั้งใจเขียนต่อจากเมื่อวาน (แนะนำอ่านเรื่อง อาการหลงสภาพของนักบินที่เกิดจากระบบ Vestibular ที่เขียนไปเมื่อบทความที่แล้ว)
.
อันที่จริง อาการหลงสภาพ (Spatial Disorientation) ไม่ได้เกิดจาก “ระบบทรงตัว” (Vestibular) เพียงอย่างเดียว เท่านั้น
.
แต่บางครั้ง .. เกิดจาก “การตีความผิดของสายตา”
.
ในบทความก่อนหน้า เราพูดถึงอาการ 6 อย่างที่เกิดจากระบบ Vestibular
.
แต่ในโลกแห่งการบินจริง ยังมีอีก 2 อาการที่ไม่เกี่ยวกับหูชั้นในเลย ซึ่งน่ากลัวไม่แพ้กัน
.
อาการ 2 อย่างนั้นเกิดจากสายตาของเราเอง ได้แก่
.
1. False Horizon Illusion
.
เมื่อตามองบางสิ่งแล้ว เข้าใจผิดคิดว่าเป็นเส้นขอบฟ้า
เช่น เห็นเมฆเรียงตัว / ไฟถนนที่เรียงกัน / แสงจากเรือประมงในทะเล
นักบินอาจบังคับเครื่องให้บินเอียงตาม “ขอบฟ้าปลอม” นั้น
.
→ จนเครื่องเอียงเกินจริง โดยไม่รู้ตัว
.
วิธีป้องกันคือ อย่าหลงเชื่อเส้นแสงในความมืด แต่ให้เชื่อเครื่องวัดท่าทาง (attitude indicator) แทน
.
2. Autokinesis Illusion
.
เมื่อจ้องแสงนิ่งๆ ในความมืดนานเกินไป
สมองจะ รู้สึกว่าแสงนั้นเคลื่อนไหวเองได้
.
→ นักบินอาจพยายาม “ไล่แสง” ที่ไม่มีอยู่จริง
→ เกิดการคอนโทรลเครื่องในบางอย่างโดยไม่ตั้งใจ
.
วิธีป้องกัน – อย่าจ้องจุดๆเดียวกลางฟ้านานเกินไป ฝึกการสแกนสายตา และรู้เท่าทันอาการหลอกของสมอง
.
โดยเฉพาะเวลาบินกลางคืนหรือใน IMC .. อย่าไว้ใจ “ความรู้สึก” เด็ดขาด
.
“เมื่อขอบฟ้าหายไป อย่าหันไปถามหูหรือสายตา ..
.
ให้หันไปถามเครื่องวัด .. เพราะมันไม่เคยลำเอียง”
.
เมื่อนำอาการ 2 อย่างมารวมกับอาการ 6 อย่างของโพสที่แล้ว รวมเป็น 8 อาการ
.
อาการทั้ง 8 แบบนี้ จำเป็นชื่อย่อได้ว่า ICEFLAGS ประกอบไปด้วย
.
I – Inversion Illusion
รู้สึกว่ากำลังพลิกหัวหลังจากเปลี่ยนระดับอย่างรวดเร็ว
.
C – Coriolis Illusion
หมุนศีรษะระหว่างบิน → รู้สึกหมุนหลายทิศทางพร้อมกัน
.
E – Elevator Illusion
เจอกระแสลมแนวตั้งแรง → รู้สึกว่าไต่หรือดิ่งทันที
.
F – False Horizon Illusion
เห็นขอบฟ้าปลอม เช่น ไฟถนน → บังคับเครื่องเอียงผิด
.
L – Leans (The Leans)
กลับจากการเอียงช้าๆ → รู้สึกว่าเอียงผิดข้าง
.
A – Autokinesis Illusion
จ้องไฟจุดเดียวในความมืด → รู้สึกว่าไฟเคลื่อนไหว
.
G – Graveyard Spiral
เข้าใจผิดว่าบินตรง ทั้งที่กำลังหมุนวนดิ่งลง
.
S – Somatogravic Illusion
เร่งความเร็วแรง → รู้สึกว่าไต่สูงเกิน → กดหัวเครื่องผิด
….
อาการทั้งหมดนี้เมื่อนำอักษรแรกของทุกคำมาประกอบร่างได้คำว่า ICEFLAGS ช่วยให้จำได้ง่ายขึ้น
.
เมื่อร่างกายรู้เท่าทันสมอง สามารถดักอาการต่างๆได้ทันก่อนไปบิน แม้หัวหมุน หูหลอก ตาเล่นกล เราก็จะไม่หลงไปกับร่างกายของเรา เราจะไม่มีทางโดนหลอกง่ายอีกต่อไป
….
บทความนี้อ้างอิงความรู้บางส่วนจากเว๊บไซต์ pilotinstitute
.
.
อ่านบทความอื่นๆได้ใน Facebook Page : Hovering Inspirations 👇
https://www.facebook.com/profile.php?id=61558412223812&mibextid=ZbWKwL