คู่มือการเอาชีวิตรอดของครูการบิน

แว่บแรกที่เห็นหนังสือเล่มนี้ บอกได้คำเดียวว่า แค่ชื่อก็กระแทกกะโหลกเข้าอย่างจัง ผมไม่รีรอที่จะหยิบลงมาจากชั้นวางหนังสือในห้องสมุดของโรงเรียน

.

ปีนี้อ่านหนังสือไปหลายเล่มมากและเล่มนี้คือหนึ่งในสุดยอดคู่มือชีวิตสำหรับวิชาชีพครูการบิน เป็นตำราที่ถ่ายทอดจากประสบการณ์จริงของครูการบินผู้หญิงคนหนึ่ง ผ่านเรื่องเล่าของเหล่าศิษย์การบินของเธอ

.

เรื่องเล่าทั้งหมดคลุกเคล้าส่วนผสมของทุกทฤษฎีที่สำคัญของครูการบิน วิชาชีพที่ต้องสอนคนบนฟ้า สอดไส้บทเรียนต่างๆมากมาย ยกตัวอย่างเช่น เรื่องเล่าเกี่ยวกับปัจจัยมนุษย์ ทฤษฎีการเรียนรู้ การสอน การประเมิน การวางแผนการสอน ความเป็นครูมืออาชีพ และอีกนานาสาระ

.

สรุปเนื้อหาทั้งหมดแล้วกลั่นกรองออกมาโดยย่อได้ดังนี้

.

1.Teaching is a Human Endeavor

งานสอนคนต้องเข้าใจความเป็นมนุษย์ เพราะมนุษย์ย่อมผิดพลาด มนุษย์ย่อมมีความต้องการขั้นพื้นฐาน มีความต้องการตามลำดับขั้น ทฤษฎีมาสโลว์ถูกหยิบยกขึ้นมาวิเคราะห์กับศิษย์หลายคนที่ผ่านเข้ามาในรั้วโรงเรียน

ครูการบินต้องเข้าใจธรรมชาติของคน เรียนรู้พฤติกรรมของศิษย์ที่หลากหลาย ตีโจทย์ของแต่ละคนให้แตก และเหนือสิ่งอื่นใดคือการเข้าใจตัวตนของเรา รู้ขีดจำกัดของตนเอง โดยสรุปคือ ครูต้องรู้เขา (ศิษย์) และรู้เรา .. เพื่อมุ่งสู่เป้าหมายสำคัญคือกระบวนเรียนรู้นั่นเอง

.

2. Learning Never Stop

การเรียนรู้ไม่มีวันสิ้นสุด ครูจะต้องคอยประเมินความก้าวหน้าของศิษย์ ต้องหมั่นพล็อตกราฟการเติบโตของพวกเขา แต่ละคนจะมีพัฒนาการช้าเร็วไม่เท่ากัน บางคนกราฟขึ้นสูงในช่วงแรกและเริ่มช้าลง เริ่มแผ่วช่วงกลาง เริ่มอืดช่วงท้าย เป็นไปตามทฤษฎี Learning Plateaus

ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ ครูจะต้องดักจับอาการของศิษย์แต่ละคนให้ทันว่าเมื่อไรใครเริ่มสะดุด เริ่มติดขัดตรงไหน หรือมีสภาพแวดล้อมใดที่เป็นอุปสรรคเข้ามาระหว่างทางหรือไม่

.

ดังนั้นหนึ่งในหน้าที่สำคัญของครูคือการเป็นผู้ให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่อย่างไม่มีแผ่ว ต้องมีเทคนิคสารพัดตอบรับกับทุกเคสที่พบเจอ

และนอกจากการเรียนรู้ของศิษย์แล้ว ครูเองก็ต้องไม่มีวันหยุดการเรียนรู้เช่นกัน ต้องเป็นน้ำที่ไม่เต็มแก้วอยู่ตลอดเวลา ในหนังสือเล่มนี้ยังเล่าถึงการปรับแต่งแผนการสอน การเขียนคู่มือหลักสูตรการสอนบินให้เข้ากันกับศิษย์การบินในบางเคสอีกด้วย

ถือได้ว่าเป็นการประยุกต์การเขียนคู่มือขั้นสูง เพราะกระบวนการเรียนรู้นั้นไม่จำเป็นต้องทำตามๆกัน ศิษย์ทุกคนไม่จำเป็นต้องผ่านบทเรียนตามลำดับเหมือนกันเป๊ะ เรียกได้ว่าฉีกมุมมองไปอีกอย่างน่าทึ่ง มันคือกลยุทธ์ของการพลิกแพลงการสอนที่น่าสนใจมาก

.

3. Communication is Everything

ฟังมากกว่าพูด เทคนิคการฟังที่ดีจึงจำเป็นมาก ครูต้องมีทักษะการฟังครบ 4 ระดับ รู้กระทั่งอารมณ์ความรู้สึกของศิษย์ขณะที่ศิษย์พูด ฟังออกถึงเบื้องหลังน้ำเสียงเหล่านั้น รับรู้ทุกปัจจุบันขณะกำลังสนทนา เพราะว่าการสื่อสารคือหัวใจ คือทุกสิ่ง เป็นเครื่องมือที่สำคัญยิ่งของการถ่ายทอดองค์ความรู้

.

4. Professionalism is the Foundation

ในหนังสือเล่มนี้มักจะพูดถึงความเป็นมืออาชีพของครูการบินอยู่หลายบท เน้นย้ำถึงเรื่องการเตรียมตัวสอน การวางแผนการสอน การสร้างสถานการณ์ การมีลูกล่อลูกชน การกระตุ้น คำถามชวนคิด และอีกสารพัดเทคนิคของความเป็นมืออาชีพ

เพราะเมื่อไรปั้นนักบินขึ้นมาได้หนึ่งคน นิสัยของนักบินคนนั้นย่อมสะท้อนนิสัยของครูที่สอน ครูย่อมเปรียบได้กับกระจกสะท้อนชั้นดี

จะมืออาชีพแค่ไหนก็วัดกันที่ผลผลิตที่ปลุกปั้นขึ้นมาแค่นั้นเอง

.

5. Risk Management is a Skill for Life

เรื่องสุดท้ายที่สำคัญมากๆก็คือเรื่องของการจัดการความเสี่ยง ในทุกๆเที่ยวบินครูจะต้องชวนศิษย์พูดคุยประเมินความเสี่ยงกันก่อนขึ้นบินทุกครั้ง เพราะแต่ละบทเรียนบนฟ้าก็จะมีความเสี่ยงที่แตกต่างกันไป

แต่ลึกไปกว่านั้นคือ ครูจะต้องประเมินความเสี่ยงของตนเองด้วย เพราะเที่ยวบินของการสอนบินนั้นแตกต่างจากการบินโดยทั่วไป เนื่องเพราะครูที่สอนบิน นอกจากจะต้องทำหน้าที่ครูแล้ว ยังต้องเป็นกัปตัน ต้องดูแลรับผิดชอบความปลอดภัยตลอดเที่ยวบิน

ดังนั้นนอกจากจะต้องสอนให้ศิษย์บินได้ตามมาตรฐานของแต่ละบทเรียนแล้ว ยังต้องรับผิดชอบเรื่องความปลอดภัยอีกด้วย ครูจึงต้องประเมินจัดการความเสี่ยงถึงสองชั้นคือ ความเสี่ยงที่ร่วมกันวิเคราะห์กับศิษย์ในบทเรียนการบินนั้นๆ และความเสี่ยงของตนที่ต้องทำหน้าที่กัปตัน ต้องดูแลให้ครบถ้วนรอบด้านตลอดการบิน

….

รวมๆแล้วมีเรื่องเล่าทั้งหมดของศิษย์การบินจำนวน 38 คน ครอบคลุมทุกเนื้อหาของทฤษฎีการสอนของครูการบิน อ่านแล้วเพลินมาก มีหลายบทที่พยักหน้าตามแบบว่า จริงด้วย เหมือนที่เจอมากับตัวเลย เรียกได้ว่ากลมกล่อม ได้สาระ ได้ทบทวนตำราวิธีการสอนในอากาศแบบไม่น่าเบื่อ

บางท่อนบางตอนที่อ่านแล้วชอบมากถึงกับต้องจดเอาไว้ท่อง เพื่อย้ำเตือนกับตัวเองอยู่เสมอก็คือ

.

“The instructor is responsible for the result of his or her overall finished pilot-product. It’s worth the effort to produce a good aviation citizen because, in the end, we share the sky and the airport with our graduates.” <หน้าที่ 104 ของหนังสือ>

.

ศิษย์คือผลผลิตของครู มันคุ้มที่จะทุ่มเทเพื่อให้ได้นักบินที่ดีสักคนหนึ่ง เมื่อนักบินถูกผลิตออกมาและพร้อมทำงาน ท้ายที่สุดแล้วเราทุกคนต่างก็ใช้ท้องฟ้าและสนามบินร่วมกัน รวมถึงนักบินที่เพิ่งจบออกมาด้วย

.

หนังสือเล่มนี้จึงเปรียบได้กับตำราที่มีชีวิต อ่านแล้วเหมือนถูกของดีกระแทกกะโหลกเข้าอย่างแรง ซึมซับสารพัดเทคนิคเข้าสู่สมอง บาดลึกถึงหัวใจ

เป็นสุดยอดหนังสือคู่มือชีวิตสำหรับวิชาชีพครูการบินที่ควรค่าแก่การอ่านเป็นอย่างยิ่ง

.

.

อ่านบทความอื่นๆได้ใน Facebook Page : Hovering Inspirations 👇

https://www.facebook.com/profile.php?id=61558412223812&mibextid=ZbWKwL