ศิลปะในการ ‘ใช้คน’ และ ‘คัดคนทิ้ง’

การใช้คนของผู้นำสำคัญมาก มีหลายทฤษฎีให้เลือกใช้ นับตั้งแต่ตำราทางทหารเมื่อ 2,000 กว่าปีก่อน จนถึงแนวคิดในปัจจุบัน

.

มันคือศิลปะของการใช้คน มันคือทักษะของผู้นำ ผู้นำถือเป็น 1 ใน 5 ปัจจัยของการประเมินสถานการณ์สำหรับทุกองค์กร <อ้างอิงจากตำราพิชัยสงครามซุนวู>

(ปัจจัย 5 อย่างประกอบไปด้วย มรรค ฟ้า ดิน แม่ทัพ และกฎระเบียบ แม่ทัพในที่นี้ก็คือ ‘ผู้นำ’ ขององค์กร)

.

มรรค คือคุณธรรมขององค์กร เป็นศิลปะในการเชื่อมโยงเจตนารมณ์ของฝ่ายบริหารและเหล่าพนักงานให้ตรงกัน .. ข้อแรกสำคัญสุด ทั้งฝ่ายปกครองและฝ่ายปฏิบัติหากมีเป้าหมายร่วมกัน ก็เรียกได้ว่าติดกระดุมเม็ดแรกได้ถูกที่แล้ว

.

ฟ้า ถ้าในยามสงครามจะหมายถึงสภาพภูมิอากาศ แต่หากในบริบทขององค์กรนั้นหมายถึง สภาพแวดล้อมรอบด้าน บริษัทคู่แข่งเป็นอย่างไร จังหวะเวลาขณะนั้นเหมาะที่จะนำเสนอผลิตภัณฑ์อะไร

.

ดิน คือพื้นที่ ภูมิประเทศ สำหรับองค์กรหมายถึงทำเลที่ตั้งและการเป็นที่รู้จักของลูกค้า

.

แม่ทัพ คือผู้นำ ผู้บริหาร ผู้จัดการ หรือหัวหน้างาน

.

กฎระเบียบ คือกฎกติกา ข้อบังคับขององค์กร ไม่มีหน่วยงานไหนที่ไม่มีกฎเป็นของตนเอง

.

ในบรรดาปัจจัยทั้ง 5 นี้ ‘แม่ทัพ’ คือผู้นำพาองค์กรไปสู่เป้าหมาย จึงถือเป็นปัจจัยหนึ่งที่สำคัญมาก

.

ถามว่าผู้นำต้องใช้ศิลปะอะไรบ้าง ตำราบอกไว้ว่าแม่ทัพต้องมีองค์ประกอบครบ 5 อย่างได้แก่ ปัญญา สัจจะ เมตตา กล้าหาญ และเข้มงวด

.

‘ปัญญา’ มาก่อนเพื่อน แสดงว่าสำคัญสุด เพราะอะไร

.

หากเข้มงวด แต่ขาดปัญญา – ลูกน้องเหนื่อยฟรี

.

หากกล้าหาญ แต่ขาดปัญญา – ลงสนามจริงอาจตายฟรี

.

มีเมตตาแต่ขาดปัญญา – อันตรายมากหากเมตตากับทหารเลวหรือไม่กล้าหวดพนักงานที่เอาเปรียบคนอื่น เพราะมันส่งผลให้พนักงานดีๆเริ่มท้อแท้

.

มีสัจจะแต่ขาดปัญญา – ทึ่มไป ไม่เฉลียว จึงไม่ทันกิน อาจเสียเหลี่ยมพนักงานที่รอบจัด

.

แม้มีองค์ประกอบครบก็ยังไม่เพียงพอ หากแต่ต้องคลุกเคล้าส่วนผสมเหล่านั้นให้เข้ากันตามแต่จังหวะเวลา โอกาส และสถานที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของการบริหารคน .. ถือเป็นเรื่องใหญ่ที่มิอาจมองข้าม

.

ทฤษฎียุคใหม่บอกว่า เราสามารถแบ่งกลุ่มของลูกน้องออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่

.

1. ลูกน้องกลุ่ม Star – ใช้ได้สารพัดนึก มีศักยภาพสูงและผลปฏิบัติงานสูง แต่อย่าลืมว่าคนเรามีหัวจิตหัวใจ ตามสถิติบอกว่าในองค์กรจะมีกลุ่มนี้อยู่แค่ 10% และมนุษย์ย่อมมี Limit สถิติยังบอกไว้ว่าคนกลุ่ม Star มักอยู่กับองค์กรได้ไม่นานหากผู้นำยังอ่อนการบริหาร โดยเฉพาะผู้นำที่ยังมีองค์ประกอบทั้ง 5 ไม่ครบหรือบางตัวยังบกพร่อง (ปัญญา ซื่อสัตย์ เมตตา กล้าหาญ และเข้มงวด)

.

วิธีใช้ลูกน้องกลุ่ม Star คือ ใช้การแนะแนว ไม่ต้องสอนเยอะ หาโอกาสให้เขาได้แสดงความสามารถ กลุ่มนี้หากได้รับการผลักดันให้ถูกที่ถูกทาง ได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่ จะกลายเป็นขุนพลหลักของกองทัพ เป็นคีย์แมนชั้นเยี่ยมที่คอยขับเคลื่อนองค์กรให้เติบโตอย่างต่อเนื่อง

.

2. ลูกน้องกลุ่มเด็กดื้อ (Problem Chid) – จะใช้กลุ่มนี้ช่างยากยิ่ง สไตล์เด็กเก่งแต่ติสท์ เอาใจยาก แต่หากได้ใจพวกเขาเมื่อไร กลุ่มนี้จะกลายเป็น Star ทันที ผู้นำต้องใช้ ‘ปัญญา’ บวก ‘เมตตา’ ก่อน จากนั้นต้องใช้หลักการ ‘โค้ช’ เข้าช่วย หากขุนไม่ขึ้นจึงจำเป็นต้องเข้มงวด สุดท้ายหากใช้ไม่ได้ก็จำต้องตัดทิ้ง เพราะกลุ่มนี้อยู่ไปนานๆอาจเป็นมาเฟียองค์กรได้ คือพวกรู้เยอะแต่ไม่ทำอะไร ชอบยุให้คนในองค์กรแตกความสามัคคี หากปล่อยถึงขั้นนี้จะยิ่งลำบาก

.

3. ลูกน้องกลุ่มม้าใช้ (Work Horse) – กลุ่มนี้ขยัน แต่ศักยภาพยังไม่ถึง เป็นกลุ่มที่รักองค์กร ทัศนคติดี แต่ยังติดในเรื่องขีดความสามารถ ผู้บริหารมักชอบกลุ่มนี้ แต่ถ้าอยากให้องค์กรพัฒนา จำเป็นต้องฝึกฝนพวกเขาให้มาก อัพเกรดฝีมือ ส่งให้ไปเทรนนิ่งเยอะๆ ขุดศักยภาพของพวกเขาออกมาให้มากที่สุด ผลักดันให้เป็น Star ให้ได้

.

4. กลุ่มไม้ที่ตายแล้ว (Dead Wood) – กลุ่มที่เละเทะที่สุด นอกจากจะไม่ค่อยอาสารับงานยังไร้ความสามารถอีกด้วย กลุ่มนี้มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อองค์กรหรืออาจมีปัญหาสุขภาพจนทำงานไม่ได้ พวกเกาะองค์กรกิน .. หากจะขุดกลุ่มนี้ออกมาจากหลุม จำเป็นต้องใช้ ‘กฎระเบียบ’ อย่างเข้มงวด มีทางให้เลือกอยู่แค่ 2 ทางคือ อยู่ได้ดีต้องทำงาน อยู่ไม่ได้ดีก็ออกไป

.

ความยากคือ ผู้บริหารจะดูออกไหมว่าพนักงานในองค์กร ใครอยู่กลุ่มไหนบ้าง ส่วนใหญ่จะมองออกว่าใครเป็น Star เพราะกลุ่มดาวเด่นนั้นมันเตะตา ดังนั้นผู้นำจะเพลินกับการใช้ดาวเด่นจนลืมกลุ่มอื่นๆไป

.

จะมองทะลุลูกน้องได้ว่าใครเป็นยังไงต้องใช้ ‘ปัญญา’ นำ

.

และที่ยากกว่านั้นในเรื่องของการใช้คนคือ ผู้บริหารที่มองไม่ออกว่าใครเป็นกลุ่มเด็กดื้อ (Problem Child) และร้ายยิ่งกว่านั้นอีกคือ ผู้บริหารที่ไม่เข้มงวดกับกลุ่ม Dead Wood ปล่อยให้เป็นเนื้อร้ายและกาฝากขององค์กร หากปล่อยกลุ่มนี้ลอยนวล สักพักกลุ่ม Star ก็จะเทกันออกไปหมด พาลให้กลุ่ม Work Horse หมดกำลังใจไปด้วย

.

สมัยซุนวูถูกเรียกให้ไปช่วยรบทัพจับศึก ในวันทดลองงาน ถูกสั่งให้ทำยังไงก็ได้ให้ฝึกแถวทหารให้กับเหล่าบรรดานางสนมของพระเจ้าเหอหลู ประมุขแคว้นอู๋

ก่อนฝึก ซุนวูประกาศ ‘กฎ’ ก่อนฝึก บอกคำสั่งต่างๆอย่างชัดเจน ฝึกซ้ายหัน ขวาหัน หากใครไม่ทำตามถือว่าขัดคำสั่ง .. ขัดคำสั่งต้องถูกตัดหัวสถานเดียว

ขณะฝึก นางสนมหัวร่อต่อกระซิก ไม่ทำตามคำสั่ง.. ซุนวูให้โอกาสโดยบอกว่า อาจเป็นที่แม่ทัพเองที่สั่งแล้วไม่เข้าใจ ว่าแล้วก็ป้อนคำสั่งใหม่ให้ฝึกกันอีกครั้ง

เสียงหัวเราะก็ดังขึ้นอีก .. ครั้งนี้ซุนวูบอกว่า เมื่อคำสั่งชัดเจนแล้ว แต่ทหารไม่ทำตาม ถือเป็นความผิดของทหาร จึงสั่งให้นำตัวนางสนมที่หัวเราะไปตัดหัวทันที

.

ทหารเลวไม่ฟังคำสั่งแม่ทัพ ต้อง ‘คัดทิ้ง’ เท่านั้น

.

เล่นเอาพระเจ้าเหอหลูหน้าซีด จะข้อร้องก็ไม่อาจได้ เพราะคำสั่งแม่ทัพต้องศักดิ์สิทธิ์

.

นี่คือกฎของการ ‘เข้มงวด’ หนึ่งในองค์ประกอบที่แม่ทัพต้องมี

.

หากพนักงานกลุ่ม Dead Wood ขุนไม่ขึ้น ก็เทียบเท่าทหารเลว หากกลุ่ม Problem Child เริ่มจะทำตัวขวางเกิน จับกลุ่มเป็นมาเฟีย หนทางเดียวที่ผู้บริหารควรทำก็คือบังคับใช้ ‘กฎ’ อย่างเข้มงวด มิให้เป็นเยี่ยงอย่าง

.

ดังนั้น ปัญญา / ซื่อสัตย์ / เมตตา / กล้าหาญ / เข้มงวด จึงถือเป็นส่วนผสมที่จำเป็นที่ผู้บริหารทุกยุคทุกสมัยต้องมี ต้องใช้เป็น คลุกเคล้าให้เหมาะสมกับประเภทของลูกน้องทั้ง 4 ที่กล่าวมา

.

ศิลปะในการ ‘ใช้คน’ ก็ส่วนหนึ่ง

.

ศิลปะในการ ‘คัดคนทิ้ง’ ก็สำคัญไม่แพ้กัน

.

.

อ่านบทความอื่นๆได้ใน Facebook Page : Hovering Inspirations 👇

https://www.facebook.com/profile.php?id=61558412223812&mibextid=ZbWKwL